Za život njemačkog klasičnog virtuoza veže se mnoštvo nevjerovatnih činjenica, o kojima se čak i 250 godina nakon njegovog rođenja, piše, polemizira i prepričava – od nesretne životne ljubavi, tačnog datuma rođenja, pa sve do nekih nevjerovatnih činjenica o tome kako je njegov lik i djelo utjecalo na svijet koji je iza njega ostao. Ludvig van Beethoven!
Im Garten des Beethoven Hauses, ©Beethovenfest Bonn Sonja Werner
Ludvig van Beethoven jedan je od najznačajnijih svjetskih kompozitora svih vremena. Njemački virtuoz svojim se nemjerljivim doprinosom klasičnoj muzici upisao na listu besmrtnih. Smatra se da je rođen 17. decembra 1770. godine u Bonnu koji je tada pripadao Svetom rimskom carstvu, u porodici flamanskog porijekla sklonoj muzici. Kad kažemo smatra se, to je zbog toga što ne postoji tačan crkveni zapis kada je rođen, te se pretpostavlja da je rođen i nekoliko dana ranije, a da je na ovaj datum kršten. Za života je stekao poštovanje kao kosmopolitski revolucionar čija su muzička dostignuća obilježila vrhunac bečkog klasicizma i utrla put romantičnom periodu. Napisao je oko sedam stotina kompozicija.
Beethovenn Statue, Muensterlpatz, ©Michael_Sondermann
Donosimo vam neke od najzanimljivijih činjenica o njegovom životu:
Beethoven je počeo gubiti svoj sluh u 26. godini, a u potpunosti ga je izgubio 1798, kada je imao 28. godina. Nije poznato zbog čega mu se to dogodilo, osim što je poznato da je često u ušima čuo zujanje i zvonjavu. Nakon njegove smrti 1827. godine, autopsija je pokazala da je imao oteklinu u unutrašnjem dijelu uha koja se razvila u oštećenje. Uprkos tako velikom zdravstvenom problemu za jednog kompozitora, baš njegova najpoznatija i najcjenjenija djela nastala su u periodu kada je najmanje čuo, jer je uspio da čuje muziku na jednoj sasvim drugoj razini – unutar sebe. Kada je oglušio pravio je planove za Prvu simfoniju, a njegova najpoznatija Deveta simfonija se svirala prvi put u Beču – tri godine prije nego što je umro.
Vjerovatno se nikada niste zapitali šta je odredilo kapacitet CD-a. Naime, tokom razvoja projekta za audio CD, predsjednik kompanije Sony Norio Ohga naglasio je da Deveta simfonija mora stati na jedan disk. Snimak Devete simfonije pod dirigentskom palicom Vilhelma Furtvenglera traje 74 minuta – i to je ono što je odredilo njegov kapacitet.
Još u mladosti Beethovena su fascinirali stihovi njemačkog pjesnika Friedricha Schillera iz pjesme Oda radosti koje je želio unijeti u svoju muziku, pa je upravo u Devetoj simfoniji prvi put uveo ljudski glas, koristeći odlomak iz Ode. Premijerno je izvedena 7. maja 1824. godine, gdje je Beethoven nakon dvanaest godina ponovno dirigirao. Ispraćen je ovacijama i oduševljenjem publike koja je bila sretna što ga ponovo vidi, a kako nije mogao čuti, da bi shvatio da ih je dirnuo publika je u zrak bacala šešire i maramice. Vijeće Evrope je glasalo 1972. godine za “Odu radosti” kao zvaničnu Himnu Evrope.
Kako sa zdravljem, tako i u ljubavi Beethoven nije imao mnogo sreće. Živio je u onom dobu gdje se po klasama odlučivalo ko s kim smije biti. Najprije se zaljubio u mladu groficu Julie 1801. koju nije mogao oženiti jer je bio obični građanin.
Njegovom najvećom životnoj ljubavi smatra se izvjesna Josephine Brunswick, kojoj je Beethoven davao časove klavire 1799. godine. Bila je udata za grofa koji je preminuo pet godina kasnije, ali ipak se nakon njegove smrti nije preudala za Beethovena bojeći se da ne izgubi djecu na aristokratskom sudu. Nesretni kompozitor napisao joj je petnaestak strastvenih ljubavnih pisama i pretpostavlja se da je upravo njoj pisao čuveno pismo iz 1812. koje je naslovljeno za “besmrtnu voljenu”.
Svakog meseca na planetarno popularnoj platformi Spotify Betovenova muzika bude puštena oko 5,1 milion puta. Od njega je, u očima dominantno mlade publike, popularniji samo Johan Sebastian Bach (sa 5,5 pregleda).
Handschrift; ©Michael_Sondermann
Beethovenovo umjetničko djelo poštovano je širom svijeta, o čemu svjedoči činjenica da više od 700 ulica i trgova u svijetu nosi njegovo ime. Samo u Njemačkoj ih ima oko 300. Njegovo ime dospjelo je i van planete, naime, asteroid u pojasu između Marsa i Jupitera se zove Ludvig Van Beethoven.
Beethovenn Statue, Muensterlpatz, ©Michael_Sondermann
Za razliku od njegovih brojnih kolega kompozitora, Beethoven je prvi koji nikad nije imao službeni položaj, a samim time bio je i prvi poznati slobodni (freelance) muzičar. Na ulici ste ga mogli sresti i pogužvanog, u kreativnoj zapuštenosti… Priča se da je jednom dok je šetao s Goethom sreo njemačku caricu, okruženi redovima i dvorima. Goethe je odstupio duboko se naklonivši, a Beethoven je prošao kroz gomilu dvorjana, jedva dotaknuvši svoj šešir.
Slavni kompozitor bio je veliki ljubitelj kafe i imao je interesantan ritual pri njenom pravljenju. Naime, uvijek je brojao 64 zrna kafe i od njih sebi spravljao ovaj svjetski popularni napitak.
Svaki put, prije nego što bi sjeo za klavir da komponuje Beethoven bi pognuo glavu u umivaonik pun ledene vode. Tu je tehniku tako često isprva primjenjivao da je se nije mogao riješiti do kraja života. Pretpostavlja se da je upravo zbog te loše navike izgubio sluh. Često kvašenje glave u ekstremno hladnu vodu svaki put prije nego što započne s radom je izazvalo upalu unutarnjeg uha.
****
Turistička organizacija Njemačke (GNTB) lansirala je kampanju Discover Beethoven čiji se početak podudario sa početkom proslave dvjestopedesete godišnjice rođenja ovog velikog umjetnika u 2020. godini.
