Historija Eurovizije – od radio prenosa do najvećeg evropskog takmičenja

Najveće evropsko muzičko takmičenje, Eurosong, ove će se godine održati u glavnom gradu Ukrajine, Kijevu. 2016. godine pobjedu je, sa 534 boda, odnijela ukrajinska predstavnica Jamala i na taj način postavila je novi evrovizijski rekord.

Piše: Abela Purivatra

Sponzorisani članak

Hvala Evropo, dobrodošla u Ukrajinu!

Ukrajinska pjevačica Susana Jamaladinova, poznatija kao Jamala, pobjedom na 61. Eurosongu održanom u Štokholmu u Švedskoj napravila je proboj na veliku scenu te svojom pjesmom “1944” ispričala tragičnu priču svoje porodice i naroda.

Na takmičenju za najbolju pjesmu Evrope, dok su oči cijelog kontinenta bile uprte u nju, Jamala je pjevala o patnji i bolu svoje porodice i naroda, a nakon što je Rusija 2014. godine izvršila aneksiju Krima. Zbog pjesme su reagovale ruske vlasti tražeći diskvalifikaciju, ali su organizatori Eurovizije utvrdili da pravila nisu prekršena, pa je Jamala svojom pjesmom osvojila žiri i publiku te odvela Euroviziju u Ukrajinu. Nakon što je na kraju takmičenja ponovo otpjevala pjesmu, podigla je stakleni mikrofon u zrak i kazala: “Hvala, Evropo, dobrodošla u Ukrajinu!”.

Više od 60 godina tradicije

Eurovizija je prvi prvi put održana 1956. godine u pozorištu “Kursaal” u švicarskom gradu Luganu i to pod imenom “Grand Prix De La Chanson Europienne”, a na inicijativu Marsela Bezensona, tadašnjeg generalnog direktora švicarske televizije.

Nastala je po ugledu na čuveni muzički festival u San Remu, kao televizijski projekat javnih servisa zemalja članica Europske radio-difuzne unije (EBU). Ideja takmičenja bila je ujedinjenje različitih zemalja i nacija u postratnoj Evropi. Ova ideja, ideja ljepote različitosti i danas živi i predstavlja suštinu ovog događaja. Suštinu koja je mnogo bitnija od forme festivala, koja se godinama mijenjala i prilagođavala novim standardima i tehnologijama.

Prenosila se uglavnom preko radio stanica, ali bio je i televizijski prenos za Evropljane koji su u to vrijeme imali tv prijemnike. Za razliku od novih takmičenja, tada je svakoj zemlji bilo dozvoljeno da nastupi sa dvije pjesme. Prva pobjednica bila je Lys Assie koja je predstavljala Švicarsku, zemlju domaćina.

Na početku se takmičilo sedam zemalja ali se broj iz godine u godinu, kao što je i danas slučaj, povećavao. Godine 1996. rukovodstvo Evropske radio-difuzne unije donijelo je odluku da će ubuduće, nezavisno od plasmana, pravo na učešće u finalu uvek imati četiri zemlje koje finansijski najviše pomažu organizaciju Eurosonga – Njemačka, Francuska, Velika Britanija i Španija.

Najuspješnija zemlja učesnica Eurosonga je Irska, sa čak sedam pobjeda, najuspješniji izvođač je Irac Džoni Logan koji je pobijedio dva puta.

Na 50. revijalnom Eurosongu, za najbolju eurovizijsku kompoziciju proglašena je kultna pjesma, kasnije svijetski hit slavnog švedskog pop kvarteta ABBA „Waterloo“. 1969. godine, zbog istog broja bodova proglašena su četiri pobednika – Francuska, Velika Britanija, Holandija i Španija.

Pobjeda Jugoslavije

Jugoslavija je bila prva komunistička zemlja u Evropi koja se priključila takmičenju. Desilo se to 1961. godine. I odnijela je jednu pobjedu. Neki 1989. godinu pamte po padu Berlinskog zida, a neki, naročito stanovnici zemalja zapadnog Balkana, po prvoj i jedinoj pobjedi Jugoslavije. Prvo mjesto tada je osvojila grupa Riva s pjesmom “Rock me” čiji je autor hrvatski kompozitor Rajko Dujmić.