Kad podiže ovu džamiju onaj koji je obuzet dobrim djelima,
Za ljubav Boga potrošio je svoje blago.
To je krasan dvorac i veličanstveno umjetničko djelo.
Neka Bog nagradi!
– To postade ugodno stjecište dobrih Ijudi.
Neka svojom dobrotom oprosti (dobrotvoru)
Onaj čija je milost obilna.
On prašta njegove pogreške i grijehe.
Kako da izreknem kronostih ovoj divnoj džamiji?
Nevidljivi glas reče: O Šebzi, reci: “Džamija defterdara!”
Posljednja porušena banjalučka džamija je obnovljena. Posljednja niska na pokidanom đerdanu za vrijeme agresije. Na dan kada je porušena kao feniks digla se iz pepela.
Arnaudija je poznata i kao džamija Hasana defterdara ili Defterdarija džamija, te kao jedna od 16 džamija u Banjoj Luci prije paljenja i rušenja svih redom na proljeće 1993. godine.
Jedan od potpisnika Ferhad-pašine vakufname, ministar finansija Bosanskog pašaluka – defterdar Hasan efendija podigao je 1595. ovu potkupolnu džamiju u Donjem Šeheru u Banjoj Luci, nedaleko od Ferhadije džamije.
Na kamenoj ploči nad ulazom stajao je uklesan natpis kojeg smo objavili u uvodu teksta.
Prije nego li što je porušena zbog svoje veličanstvenosti bila je uvrštena na listu spomenika svjetske baštine pri UNESCO-u, baš kao i Ferhadija.
Arnaudija je prvobitno bila izgrađena u klasičnom osmanjskom stilu, kao i džamija Ferhadija. Zbog sličnosti koje imaju, Arnaudiju često nazivaju mlađom sestrom Ferhadije.
Arnaudija džamija pripadala je svojim stilskim i tipološkim karakteristikama grupi jednoprostornih džamija sa kupolom i tri kupolice. Isticala se svojim skladnim proporcijama i harmonijom oblika, konstruktivnim rješenjem sa trompama, te masivnim osmerostranim kamenim turbetom (u turbe je bio ulaz i iz same džamije, i zbog toga je spadala u grobne džamije) sa kupolom uz korpus džamije, kao i malom munarom u ogradi, akšamluk-munaricom ili ezan-tasom koja je činila ljupki detalj čitavog kompleksa. Stara česma (nasuprot munarici) iz koje već godinama voda ne teče, na ulazu u džamijsko dvorište, nije služila samo vjernicima već i stanovnicima cijele mahale. Za kamenu česmu kod ove džamije, stručnjaci kažu da “oblikom, proporcijama i tehnikom rada, ukazuje na veliki uspon građevne umjetnosti u ovim stranama u minulim vjekovima” i drže da je podignuta u isto vrijeme kad i Arnaudija i da su je gradili isti neimari. Turbe, munaricu i česmu su napravili isti majstori koji su sagradili džamiju. Česma, munarica, dvije kapije i haremski zid su bili napravljeni od pravilnih kamenih klesanaca. Zidovi džamije i munara džamije su bili od pravilnih klesanaca kamena ledena sedra. Kupola džamije i trompe su bili napravljeni od tugle (turska cigla). Mihrab i minber bili su slični mihrabu i minberu Ferhadije džamije u Banjoj Luci.
U turbetu su bila dva drvena sarkofaga prekrivena zelenom čohom. Tu su počivali osnivač džamije Hasan-efendija i njegova žena.
Maj 1993. godine bio je koban za Arnaudiju i ostale banjalučke džamije. Tokom rata najprije je više puta oštećena, a zatim je džamija s turbetom i vitkom kamenom munarom uz njega porušena miniranjem za vrijeme policijskog sata između 6. i 7. maja 1993. u 3 sata ujutro, iste noći kada je porušena i najpoznatija banjalučka džamija Ferhadija. Ostaci su joj potom razvezeni na razna mjesta izvan grada. Stara akšamluk-munarica preživjela je rušenje Arnaudije, ali je miniranje džamije nastavljeno pa i rušenje munarice.
Rušenje Arnaudije još uvijek nije zvanično istraženo.
Godine 1998. porušena je i stara džamijska česma i jedna kapija, te jedan zid džamijskog kompleksa.
U junu 2003. godine počela je i odrađena je obnova kompleksa Arnaudija džamije što je podrazumijevalo čišćenje terena, radove na obezbjeđenju gradilišta, infrastrukture, te početak zidanja kamenog zida i saniranje postojećeg. Također je obnovljena stara džamijska česma i kapija.
Ideja o obnovi Arnaudije iznesena je 2015. godine, krajem 2016. godine potpisan je Protokol o ponovnoj izgradnji ove banjalučke ljepotice, dok je naredne, 2017. godine, svečano položen kamen- temeljac za izgradnju.
Džamija je rekonstruirana u autentičnom stilu.
Također, banjalučka medresa “Reis Ibrahim-ef. Maglajlić” ove godine ispratit će prvu generaciju učenika, što će pored otvaranja Arnaudije, biti veliki događaj za Muftijstvo banjalučko.
