Davidova zvijezda na Jevrejskom groblju u Višegradu

Povodom jevrejskih praznika, Historijski muzej BiH iz bogatog kulturno-historijskog naslijeđa naše zemlje, donosi priču o univerzalnom simbolu judaizma, zvijezdi koja je svoje ime dobila po kralju Davidu.

Mnogo je simbolike interpretirano kroz ova dva trokuta spojena u heksagram: prožimanje i pomirenje dvije suprotne strane života. Ova šestokraka zvijezda u drevna vremena nije predstavljala isključivo simbol judaizma. Koristili su je mnogi narodi. Korištena je kao simbol razlikovanja u kršćanskom svijetu no tada nije predstavljala stigmatizacijsku oznaku. Od 17. stoljeća Davidove zvijezde počinju se postavljati na vanjske fasade sinagoga kako bi se označilo mjesto slavljenja Boga. Tim postupkom ovaj simbol postepeno je poprimao snagu koju u kršćanstvu ima križ. Tek njenom zloupotrebom za vrijeme Drugog svjetskog rata, Davidova zvijezda uspostavlja svoju čvrstu i neraskidivu vezu sa Judaizmom. Od simbola stigmatizacije, sramote, prezira i smrti, prerasta u simbol snage, ujedinjenja i povezanosti svih Jevreja svijeta.

Izgradnjom prve sinagoge u Sarajevu krajem 16. stojeća, te kasnije razvojem jevrejske sakralne arihtekture, simbol Davidove zvijezde proširio se po svim sredinama Bosne i Hercegovine u kojima su živjeli Jevreji. Proste ili stilizovane, najčešće prisutne na fasadama objekata, vjerno su historijsko svjedočanstvo o višestoljetnoj prisutnosti i životu Jevreja čak i tamo gdje ih danas više nema. Jedan od takvih primjera je i Davidova zvijezda na ulaznoj kapiji u Jevrejsko groblje u Višegradu. Na Drini ćuprija i nedaleko iznad nje kao simbol nekadašnjeg postojanja Jevreja u Višegradu, Davidova zvijezda.

Da li ste znali da neki od glavnih junaka Andrićevog romana “Na Drini ćuprija”, Lotika Celermajer, Debora i Abraham Ciler počivaju upravo na ovom Jevrejskom groblju u Višegradu?