Dražen Ričl
“Prođe august, srećo moja,
Vrijeme da se rastane
Bilo je izgleda previše lijepo
Da nam tako ostane.”
Natpis je to koji uklesan stoji na nadgrobnom spomeniku Dražena Ričla u obliku presječene jabuke na sarajevskom groblju Bare.
Dražen Ričl, poznatiji kao Zijo, bio je glumac, komičar, nadrealista, jedan od pokretača “Novog primitivizma” (New primitives), gitarista nekoliko sarajevskih muzičkih grupa, frontman i jedan od pokretača poznate muzičke grupe “Crvena jabuka”. Ričl je jedno vrijeme bio i gitarist sastava Elvis J. Kurtović, te glumac u Top listi nadrealista.
Rođen je u Sarajevu, 12. marta 1962. godine. Odrastao je sa majkom Elvirom na Koševu, završio nižu muzičku školu u Sarajevu, smjer – akustične gitare. Po završetku II sarajevske gimnazije, upisuje fakultet Novinarstva. U to vrijeme osniva svoj prvi bend – “Misterija” koji nije dugo trajao. Tokom srednje škole, ponovo svira u grupi “Znak Sreće”, gdje istovremeno i komponira i piše pjesme. 1980. godine, Zijo napušta grupu i odlazi u vojsku, a nakon povratka, priključuje se projektu “Top Lista Nadrealista” Radio Sarajeva.
Još jedan nadimak “PARA” je dobio u jednoj anegdoti prilikom igre sa djecom. U septembru 1981. godine, nastupa sa grupom “Žaoka” (jer je grupa “Znak Sreće” u međuvremenu promijenila ime) na legendarnom koncertu “Zabranjenog Pušenja”. Grupa uskoro prestaje sa radom. Istovremeno nastaje Zlajino “Ozbiljno Pitanje” i kako su otprije bili prijatelji, Zlaja i Hare (članovi “Crvene jabuke”), Ziju nagovore da dođe svirati kod njih.
U proljeće 1982. godine, rodila se ideja za grupu “Elvis J. Kurtovich”, u koju Zijo prelazi svirati u jesen. U njoj se po prvi put pojavljuje i kao pjevač pjesme koju je i sam komponovao i napisao: “Sva su raja otišla na more”. Uskoro zbog neslaganja u bendu, Zijo napušta grupu i počinje raditi sasvim neke druge stvari. Već je tada imao mnoge pjesme. U proljeće 1985. godine, Zijo i Zlaja razgovaraju o tome da naprave zajednički bend. Ubrzo su i pronašli ostale članove benda, te snimaju i prvi album grupe “Crvena Jabuka”. Slijedila je prva turneja 1986. godine, koja nikada nije održana.
Kod Jablanice se dogodila teška saobraćajna nesreća. Nakon nesreće 18. septembra 1986. godine, na putu za Mostar, u kojoj je na licu mjesta poginuo basista Crvene Jabuke Aljoša Buha, Dražen Ričl zadobio je teške povrede, od kojih je kasnije, tačnije 01. oktobra 1986. godine i podlegao.
