Iranci su očarani fudbalom

Fudbal je najpopularniji sport u Iranu. U živote Iranaca uvukao se u toj mjeri da se dnevno štampa više od 20 sportskih listova, dok TV kanali redovno besplatno i uživo prenose fudbalske utakmice najboljih evropskih liga. 

Piše: Vahid Parast Taš

Fudbal se u Iranu prvi put zaigrao 1900. godine u gradu Masdžide Sulejman, gdje je uz pomoć engleskih inžinjera napravljen prvi stadion na kojem su prvi meč odigrali lokalni tim i tim engleskih radnika.

Riznica talenata

Nakon što je prvi zvanični meč odigran 1930., sedam godina kasnije broj lokalnih fudbalskih timova u Iranu popeo se na 367. Nacionalni tim zemlje formiran je 1939., a 1947. i Fudbalska federacija Irana, koja godinu kasnije postaje i članicom FIFA-e.

U sedmoj dekadi prošlog vijeka organizovano je prvo ligaško takmičenje pod nazivom Takhte Džamšid, a Iran uspijeva po prvi put da se plasira na Svjetsko fudbalsko prvenstvo. Istih godina Iran  neprikosnoveno vlada fudbalskom scenom Azije.

Esteghlal i Persepolis, gradski rivali iz Teherana, dva su najveća kluba u Iranu, koji se godinama smjenjuju na tronu. Gradskom derbiju, za čiju kartu trebate biti posebno snalažljivi, gotovo uvijek prisustvuje 100 hiljada navijača.

Poslije osnivanja profesionalne lige Irana – Liga bartar, timovi iz drugih provincija kao što su Sepahan i Zubahen iz Isfahana, Saipa iz Karadža, Traktorsazi iz Tabriza i Fulad iz Ahvaza su kroz nacionalnu ligu osigurali učešće na međunarodnoj sceni. Fudbalski klub Traktorsazi tim je koji posljednjih godina bilježi najveću posjetu, a prije šest godina imao je 482 hiljade registrovanih navijača, što je mnogo više nego zvanično registrovanih u mnogim poznatim klubovima u svijetu.

Fudbalska reprezentacija Irana dugi niz godina važi za jednu od najjačih reprezentacija u Aziji. U tri navrata osvajala je prvenstvo Azije – 1968.,  1972. i 1976., te je do sada nastupala na četri svjetska prvenstva, između ostalog, 2016. u Brazilu.

Ali Daei s postignutih 109 golova, ne samo da je najbolji strijelac reprezentacije Irana, već je i prvi strijelac na vječnoj listi reprezentacija ispred Mađara Puškaša i Brazilca Pelea. Svoje mjesto našao je i na listi od 48 fudbalskih legendi svijeta, koju je objavila Međunarodna federacija za fudbalsku historiju i statistiku (IFFHS).

Inače, četverica iranskih igrača: Khodadad Azizi, Ali Daei, Mahdi Mahdavikia i Ali Karimi birani su za najbolje igrače Azije.

Posljednjih godina u Iranu je bio uočljiv i broj inostranih igrača. Među fudbalskim radnicima iz BiH bili su zapaženi Ibrahim Biogradlić, Enver Lugušić, Almir Tolja, Alen Avdić, Faruk Ihtijarević i Emir Obuća.

Na rang listi koju je FIFA objavila 2017. Iran se sa 798. bodova našao na 32. mjestu kao najbolje plasirana azijska reprezentacija. Nacionalni tim Irana uspješno prolazi kroz kvalifikacije za Svjetsko prvenstvo 2018. u Rusiji.