Kaš (Kaş)

Smješten tik uz more, u uvali strmo ispod magistrale, u prelijepom ambijentu kuća obraslih cvijetnim bugenvilijama i jasminima, za one koji su ikada u njemu bili, Kaš je vjerovatno ostao u sjećanju kao jedno od najljepših uspomena turske obale. 

Fotografije i tekst: Ivana Dukčević

Ovo ušuškano i šarmantno maleno mjesto u korijenu interesantnog, izduženog poluostrva Čukurbag (Çukurbağ), smješteno 7 kilometara od najudaljenijeg grčkog ostrva (od grčkog kopna) Kastelorica (Kastelorizzo, na turskom Meis, na grčkom Megisti), odiše tipičnom mediteranskom atmosferom.

Sa današnje tačke gledišta zvuči čudno da je jedno od najsimpatičnijih i najromantičnijih mjesta Likijskog poluostrva i turske obale uopšte, do prije par decenija bilo ribarsko selo u kojem su tavorili politički izgnanici. Nekadašnji antički Antipelos (Antiphellos) međutim, danas važi za jednu od najčuvanijih tajni turske obale. Potpuno zasluženo.

U centralnom dijelu mjesta nalazi se veliki, kamenom popločan trg sa starim platanom, okružen simpatičnim kafeterijama i restorančićima. Uzbrdo odatle, počinje uličica Uzun Čarši Džadesi – Uzun Çarşi Caddesi (“Dugačka čaršija”), sa predivnim, starim grčkim kućama kojima su pridodati drveni doksati, a sa čijih se krovova i trijemova spuštaju cvijetne bugenvilije i mirišu opojni, bijeli cvjetovi jasmina. U prizemnim dijelovima kuća ove uličice nalaze se male radnje, suveniri tipični za ovaj dio turrske obale, a na njenom kraju, na trgu u sjenci velike krošnje smjestio se vremešni, likijski sarkofag iz V vijeka prije naše ere.

Osim male luke na koju pristaju jahte i jedrenjaci (turski guleti), i odakle kreću jednodnevni izleti brodovima ka ostvru Kasteloricu, na zapadnom obodu Kaša među maslinjacima nalazi se prilično očuvan antički amfiteatar iz I vijeka prije naše ere. Na istoj strani, 100 metara uzbrdo vidjet ćete i starogrčku grobnicu u dorskom stilu (na turskom: Kesme Mezar), sa interesantnim frizom na kojem su reljefno prikazane djevojke koje plešu.

Istočno od centra, na obodu brda ispod magistrale nalazi se još nekoliko likijskih grobnica u stijeni, koje su tokom ljetnjeg perioda noću osvjetljene.

Iako okružen tirkiznim morem, sam Kaš ne može se pohvaliti plažama – osim jedne majušne u istočnom dijelu grada, postepen ulaz u vodu je prilično ograničen. Istočno od Kaša, obalom uz more, posle nepuna 2 km naići ćete na uvalu sa pristojnom, šljunkovitom plažom – Bujuk čakil plaži (Büyük Çakıl Plajı), u prevodu “Velika šljunkovita plaža”.

Zapadno od Kaša, južno od magistrale proteže se izduženo poluostrvo Čukurbag (Çukurbağ). Iako u prve dvije trećine nije naseljeno, na samom kraju, sa pogledom na grčko ostrvo Kastelorico, na obronku brda nalaze se neke od najluksuznijih vila u ovom dijelu turske obale. Bazeni, teniski tereni i ogromne kaskadne bašte, u vlasništvu su uglavnom imućnih Turaka koji su u ovom do skoro usamljenom dijelu obale, pronašli svoj mir.

Sa vrha brda iznad Kaša pružaju se neki od najljepših pogleda na grad i okolinu, naročito na ostrvo Kastelorico. Sa ovog mjesta, takođe, možete se do obala Kaša spustiti paraglajderom. Osim sa brda iznad pedesetak udaljenog Olu Deniza (takođe na Likijskom poluostrvu), vidici tokom paraglajdinga sa ovog mjesta, spadaju u neke od najlepših na obalama Turske.

U antičkom periodu, luka Pelos (Phellos) gradića Anipelosa (sada Kaša), bila je poznata po trgovini drvnom građom, naročito plutom iz hrasta plutnjaka (grčka reč „phellos“ i znači „pluta“).

Ukoliko odlučite da odete na jednodnevni izlet u Grčku (Kastelorico tj. Kastellorizo – Meis), u toku sezone prevoz brodom koštaće vas (zvanično) 40 eura, ali je na licu mjesta cijena povratne karte obično duplo niža (djeca do 12 godina – besplatno). Brodovi kreću put Grčke jednom dnevno (oko 10 h), a u Kaš se vraćaju oko 17 h (brod plovi oko 30 – 40 minuta).

Zapadno od Kaša, magistralom uz more u smjeru Fetija, na jednoj serpentini ispod magistrale ugledaćete prizor vrijedan pažnje. Uvala sa bijelim šljunkom koji izdaleka liči na pijesak, i tirkiznim morem, jedna je od najslikanijih plaža čitave Turske – Kaputaš (Kaputaş). Ukoliko je ne spazite iz automobila (što je malo vjerovatno), duž uvale magistrale u ovom dijelu uvijek ćete primjetiti veliki broj automobila načičkanih jedni iza drugih na improvizovanom „parkingu“.

SMJEŠTAJ: U samom centru Kaša postoji određen broj relativno skromnih pansiona, koji se, s obzirom da je gradić mali, većinom nalaze veoma blizu mora. Neki od njih u bašti imaju i bazen, a većina ih ima sobe sa sopstvenim kupatilom. U cijenu smještaja najčešće je uključen i doručak (švedski sto), sve zajedno po cijeni od oko 15 – 40 eura po osobi.