4 žile kucavice Neretve: Šta kriju vode Bune, Bunice, Bregave i Trebižata
Centar za životnu sredinu je 26.10.2021. godine na Šumarskom fakultetu u Sarajevu predstavio publikaciju „Biodiverzitet Bune, Bunice, Bregave i Trebižata“ i rezultate istraživanja biodiverziteta ovih pritoka Neretve.
Publikacija je nastala u okviru projekta „Koraci ka zaštiti pritoka Neretve: Buna, Bunica, Bregava i Trebižat“ koji finasira fondacija Critical Ecosystem Partnership Fund (CEPF). Projekat ima za cilj da se kroz kombinaciju naučnoistraživačkog rada i aktivnosti zagovaranja postigne dugoročna zaštita i održiva upotreba navedenih pritoka Neretve.
„Rijeka Neretva, sa pritokama, i cijelo slivno područje, prepoznati su kao jedan od značajnijih centara biodiverziteta u BiH, ali i šire. Značaj rijeka koje su obuhvaćene našim projektom za život čovjeka u submediteranskom kršu kroz koji teku ne može se ni mjeriti niti dovoljno iskazati. Osim toga, ove rijeke i istraživana područja su staništa brojnih biljnih i životinjskih vrste i zbog svega toga se nameće potreba zaštite šireg područja istraživanih tokova. Upravo tome će i doprinijeti istraživanja koja smo proveli i navedena publikacija.“ rekla je Dragana Kovačić Jošić, koordinatorica projekta.
Kroz projekat su angažovani stručnjaci koji su tokom 2020. godine proveli istraživanja nekoliko grupa organizama na ovom području (flora i vegetacija, ptice, briofite, vodozemci i gmizavci, leptiri, vodeni makrobeskičmenjaci, sisari), a rezultati istraživanja objedinjeni su u ovoj publikaciji koja će nam koristiti za zagovaračke i promotivne aktivnosti, a biće dostupna relevantnim institucijama, široj javnosti, stručnoj i naučnoj zajednici u Bosni i Hercegovini, medijima, lokalnim zajednicima i drugim relevantnim akterima.
„Zabilježene su ukupno 25 vrste vodozemaca i gmizavaca, od toga 8 vrsta vodozemaca i 17 vrsta gmizavaca. Terenskim istraživanjima utvrđeno je prisustvo dvije ranjive vrste prema Crvenoj listi Federacije Bosne i Hercegovine, a to su kornjača čančara i zmija crvenkrpica. Kako je to slučaj na svjetskom nivou tako i u BiH vodozemci i gmizavci su među najranjivijim skupinama životinja. Na istraživanom području tokova rijeka Bune, Bunice, Bregave i Trebižata zabilježen je niz antropogenih uticaja koji direktno utiču na stanište i populacije vodozemaca i gmizavaca u ovom području i predstavljaju prijetnju njihovom dugoročnom preživljavanju.“ istakao je Saudin Merdan koji je na projektnom području proveo istraživanja ove grupe organizama.
Tokom promocije prikazan je i video „4 žile kucavice Neretve“ koji je snimljen tokom istraživanja i koji se osvrće na rezultate istraživanja, ali i pritiske na biodiverzitet koje smo identifikovali na ovom području.
„Kao generalni zaključak nameće se urgentna zaštita prostora u smislu suzbijanja ilegalne gradnje i eksploatacije vodenih tokova u svrhu proširenja turističkih kapaciteta, izgradnje objekata u području vodnog dobra, pravljenja ilegalnih sanitarnih ispusta u sam vodotok Trebižata bez ikakvog prethodnog tretmana, kao i eksploatacija šume i kamena u blizini predmetnih vodotoka. Posebna pažnja treba da se posveti narušavanju funkcionalnosti akvatičnih ekosistema izgradnjom hidroenergetskih objekata. Takođe, ove rijeke su stanište ili moguće stanište vidre i vodenih rovčica, koje su strogo zaštićene vrste prema propisima u Bosni i Hercegovini, ali i međunarodnoj regulativi. Brojne vrste šišmiša svako veče izlaze iz svojih skloništa i hrane se mnoštvom insekata koji se roje uz navedene pritoke Neretve. Sve to čini jedan ekosistem, čvrsto isprepleten brojnim odnosima između žive i nežive prirode“, naglasio je Dejan Radošević koji se bavi istraživanjem sisara.
