Arnaudija – džamija defterdara

Kad podiže ovu džamiju onaj koji je obuzet dobrim djelima,

Za ljubav Boga potrošio je svoje blago.

To je krasan dvorac i veličanstveno umjetničko djelo.

Neka Bog nagradi!

– To postade ugodno stjecište dobrih Ijudi.

Neka svojom dobrotom oprosti (dobrotvoru)

Onaj čija je milost obilna.

On prašta njegove pogreške i grijehe.

Kako da izreknem kronostih ovoj divnoj džamiji?

Nevidljivi glas reče: O Šebzi, reci: “Džamija defterdara!”

Foto: Tomas Damjanović, uz dozvolu za Furaj.ba

Posljednja porušena banjalučka džamija je obnovljena. Posljednja niska na pokidanom đerdanu za vrijeme agresije. Na dan kada je porušena kao feniks digla se iz pepela.

Defterdardija

Arnaudija je poznata i kao džamija Hasana defterdara ili Defterdarija džamija, te kao jedna od 16 džamija u Banjoj Luci prije paljenja i rušenja svih redom na proljeće 1993. godine.

Jedan od potpisnika Ferhad-pašine vakufname, ministar finansija Bosanskog pašaluka – defterdar Hasan efendija podigao je 1595. ovu potkupolnu džamiju u Donjem Šeheru u Banjoj Luci, nedaleko od Ferhadije džamije.

Na kamenoj ploči nad ulazom stajao je uklesan natpis kojeg smo objavili u uvodu teksta.

Prije nego li što je porušena zbog svoje veličanstvenosti bila je uvrštena na listu spomenika svjetske baštine pri UNESCO-u, baš kao i Ferhadija.

Ferhadijina sestrica

Arnaudija je prvobitno bila izgrađena u klasičnom osmanjskom stilu, kao i džamija Ferhadija. Zbog sličnosti koje imaju, Arnaudiju često nazivaju mlađom sestrom Ferhadije.

Arnaudija džamija pripadala je svojim stilskim i tipološkim karakteristikama grupi jednoprostornih džamija sa kupolom i tri kupolice. Isticala se svojim skladnim proporcijama i harmonijom oblika, konstruktivnim rješenjem sa trompama, te masivnim osmerostranim kamenim turbetom (u turbe je bio ulaz i iz same džamije, i zbog toga je spadala u grobne džamije) sa kupolom uz korpus džamije, kao i malom munarom u ogradi, akšamluk-munaricom ili ezan-tasom koja je činila ljupki detalj čitavog kompleksa. Stara česma (nasuprot munarici) iz koje već godinama voda ne teče, na ulazu u džamijsko dvorište, nije služila samo vjernicima već i stanovnicima cijele mahale. Za kamenu česmu kod ove džamije, stručnjaci kažu da “oblikom, proporcijama i tehnikom rada, ukazuje na veliki uspon građevne umjetnosti u ovim stranama u minulim vjekovima” i drže da je podignuta u isto vrijeme kad i Arnaudija i da su je gradili isti neimari. Turbe, munaricu i česmu su napravili isti majstori koji su sagradili džamiju. Česma, munarica, dvije kapije i haremski zid su bili napravljeni od pravilnih kamenih klesanaca. Zidovi džamije i munara džamije su bili od pravilnih klesanaca kamena ledena sedra. Kupola džamije i trompe su bili napravljeni od tugle (turska cigla). Mihrab i minber bili su slični mihrabu i minberu Ferhadije džamije u Banjoj Luci.

U turbetu su bila dva drvena sarkofaga prekrivena zelenom čohom. Tu su počivali osnivač džamije Hasan-efendija i njegova žena.

Srušena u gluho doba noći

Maj 1993. godine bio je koban za Arnaudiju i ostale banjalučke džamije. Tokom rata najprije je više puta oštećena, a zatim je džamija s turbetom i vitkom kamenom munarom uz njega porušena miniranjem za vrijeme policijskog sata između 6. i 7. maja 1993. u 3 sata ujutro, iste noći kada je porušena i najpoznatija banjalučka džamija Ferhadija. Ostaci su joj potom razvezeni na razna mjesta izvan grada. Stara akšamluk-munarica preživjela je rušenje Arnaudije, ali je miniranje džamije nastavljeno pa i rušenje munarice.

Rušenje Arnaudije još uvijek nije zvanično istraženo.

Godine 1998. porušena je i stara džamijska česma i jedna kapija, te jedan zid džamijskog kompleksa.

Autentično obnovljena

U junu 2003. godine počela je i odrađena je obnova kompleksa Arnaudija džamije što je podrazumijevalo čišćenje terena, radove na obezbjeđenju gradilišta, infrastrukture, te početak zidanja kamenog zida i saniranje postojećeg. Također je obnovljena stara džamijska česma i kapija.

Ideja o obnovi Arnaudije iznesena je 2015. godine, krajem 2016. godine potpisan je Protokol o ponovnoj izgradnji ove banjalučke ljepotice, dok je naredne, 2017. godine, svečano položen kamen- temeljac za izgradnju.

Džamija je rekonstruirana u autentičnom stilu.

Također, banjalučka medresa “Reis Ibrahim-ef. Maglajlić” ove godine ispratit će prvu generaciju učenika, što će pored otvaranja Arnaudije, biti veliki događaj za Muftijstvo banjalučko.

ČITAJ VIŠE

Prijavite se na naš newsletter

Klikom na "pošalji" pristajete da Vam šaljemo naš newsletter

povezani tekstovi

Skip to content