Na samom ulazu u selo Umoljani nalazi se jedna od najstarijih džamija u Bosni i Hercegovini. Pretpostavlja se da je sagrađena krajem 15. vijeka, a prema popisu stanovništva sela Umoljani iz 1488./89. godine toj pretpostavci ide u prilog veliko prisustvo muslimanskog stanovništva, kao i činjenica da su Umoljani uvijek bili vjersko sjedište muslimana s područja oko gornjeg toka rijeke Rakitnice.
Fotografije: Furaj.ba
U temelje džamije ugrađen je veći broj stećaka. Tokom svog postojanja džamija je pretrpjela više značajnih izmjena. Stanovnici ovog sela, prema predajama, pamte da je ova građevina bila od drvenih brvana s drvenom munarom, dok je krajem 19. vijeka sagrađena s kamenim zidovima. Kamena munara nastala je tridesetih godina 20. vijeka, a obložena je limom krajem 70-tih godina prošlog vijeka.
Tokom agresije na BiH, 1993. godine, zapaljeno je trinaest sela bjelašničkog područja. Jedini objekat koji nije bio zapaljen je džamija u Umoljanima. O razlozima njenog opstanka pričaju se različite priče i legende.
Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika donijela je odluku kojom je džamija u Umoljanima proglašena nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.
