Grad na zrnu soli

Postoje dvije izreke koje se vežu za Tuzlu: “Grad na zrnu soli” (Cum grano salis) i “Cijela Tuzla jednu kozu muzla” i obje imaju svoje značenje, a to je so. Većinu dobara, dobrog života nekada i sada (pored rudnika uglja) Tuzla zahvaljuje soli. Ime ovog grada kroz svo vrijeme njegovog postojanja i na jezicima svih putopisaca, kartografa, historičara i osvajača vezano je za so.

U uskoj, ali dugačkoj udolini zagrljena obroncima Majevice na nadmorskoj visini od 239 metara ugnjezdila se Tuzla. Mnoštvo izvora slane vode odredilo je sudbinu Tuzle. U početku bilo je to sojeničko naselje iz neolita, a kroz prahistorijske i historijske periode ovdje se odvijao život, te je tako ovaj grad jedan od najstarijih naselja u Europi sa kontinuitetom življenja.

Postoje dvije izreke koje se vežu za Tuzlu: “Grad na zrnu soli” (Cum grano salis) i “Cijela Tuzla jednu kozu muzla” i obje imaju svoje značenje, a to je so. Većinu dobara, dobrog života nekada i sada (pored rudnika uglja) Tuzla zahvaljuje soli. Ime ovog grada kroz sve vrijeme njegovog postojanja i na jezicima svih putopisaca, kartografa, historičara i osvajača vezano je za so.

Počinje od rijeke Jale koja protiče kroz Tuzlu, a čiji naziv potiče od grčke riječi Jalos što znači so. Grad je nazivan raznim imenima i sva su imala značenje so: Salenas (grčki), Ad Salinas (latinski), Soli (južnoslavenski), Memlehatejn (arapski), Memleha-i-Zir (perzijski), Tuz (turski) i sve do današnjeg imena Tuzla, što znači solana.

Prva solana je izgrađena u predgrađu Tuzle (Simin Han- 1885. godine). Nekontrolisanom eksploatacijom slanice uslijedio je početak tonjenja grada koji je svoj vrhunac dobio 70-tih godina prošlog vijeka. Zbog toga su mnoge građevine jednostavno nestale. Neke su se urušile,a neke samo potonule. Tuzlaci se trude da bar objekte koji su bili jako važni za Tuzlu ponovo izgrade i sačuvaju dio ambijenta stare Tuzle. To se prije svega odnosi na zgradu “Baroka” u samom centru grada, poznatog “Pasaža”, tj. “Kamenog suda” i slično.

Grb Tuzle predstavlja polje okruženo trakom presavijenom na četiri mjesta, simbol gradskih zidina i četiri kapije. Na traci su ispisana imena grada kroz vijekove. U sredini je posuda za proizvodnju soli, a u dnu godina 950. kada se u djelima grčkog historičara Konstantina Porfirogeneta prvi put spominje ovo naselje.

Ima Tuzla i svoju sadašnjost- grad je od oko 100.000 stanovnika, a šire područje grada broji 170.000 stanovnika.

Tuzla je bogata i vjerskim objektima. Najpoznatije džamije su: Poljska (Turalibegova izgrađena 1572. godine), Šarena, Čaršijska, Džindijska i Mejdanska; zatim Katolička crkva sv. Petra i Pavla i Pravoslavna crkva uspenja Presvete Bogorodice. 

Tuzla ima i svoju “KOZU” – simbol grada, ima Hotel “Tuzlu” najljepši i najatraktivniji hotelski komleks na prostorima cijele BiH, Univerzitetsku biblioteku “Derviš Sušić”, nadaleko čuveni “Univerzitetski klinički centar”, Galeriju portreta (ostavštinu najpoznatijeg BiH slikara Ismeta Mujezinovića, pozorište osnovano daleke 1949. godine, Soni trg sa stalnom postavkom izložbi te replikom posude za isoljavanje koja je sastavni dio fontane ukrašene mozaikom iz Ravene, zatim Trg Slobode, najveći trg u BiH, aerodrom, brojne parkove i šetališta i nadaleko čuvena Panonska jezera sa Arheološkim parkom iz neolita (Sojeničko naselje). Tu je i Pivara, starica od 128 godina.

I još mnogo toga može se vidjeti i doživjeti u Tuzli, ali treba doći i osjetiti duh jednog od najstarijih gradova gospođe Europe.

Vesna Avdagić, Furaj.ba