Sarajevska filharmonija: Što više i što bolje muzike 

Sarajevska filharmonija prvi je profesionalni simfonijski orkestar u Bosni i Hercegovini. Iako je kroz historiju bila izložena burnim društvenim preokretima, svaki put se uspjela vratiti na scenu još jača. Navršila je 100 godina i važan je dio bosanskohercegovačkog kulturnog naslijeđa.

U drugoj polovini 19. vijeka širom Evrope počeli su nastajati filharmonijski orkestri. Ideja o formiranju prvog profesionalnog ansambla u bosanskohercegovačkoj prijestolnici rođena je u tadašnjoj Oblasnoj muzičkoj školi u Sarajevu. 

Jedno stoljeće milozvučja

Izvodeći umjetničku muziku zapadnoevropskog tipa, najprije je nastao Kvartet Filharmoničkog udruženja 1920. Ali želja za većim orkestrom bila je toliko jaka da je u godinama koje su uslijedile održana osnivačka skupština Sarajevske filharmonije. Njen slogan – što više i što bolje muzike, bio je poput proglasa pod kojim će se nepokolebljivo početi pisati historija jednog od stubova muzičke kulture našeg podneblja. Od prvog održanog koncerta 24. oktobra 1923. godine, Sarajevska filharmonija uspjela je odoljeti ratovima i društvenim preokretima, koji su kulturu stavljali na veliku kušnju, i navršiti svoju stotu. 

Jubilarnu sezonu obilježila su dva velika događaja: otvorio ju je maestro Riccardo Muti gala koncertom, a zatvorio maestro Zubin Mehta pod čijom je inače dirigentskom palicom tokom opsade Sarajeva 1994. izveden Mozartov Requiem u razrušenoj Vijećnici. Na upozorenja da bi Vijećnica mogla biti granatirana, uslijedio je veličanstveni odgovor: “Pred nama su umjetnici – građani Sarajeva. Njih granatiraju već više od dvije godine. Jednu noć i mi ćemo dijeliti njihovu sudbinu”.

Ovim impresivnim koncertom na kojem su kao solisti nastupili Jose Carreras, Ruggero Raimondi, Cecilia Gasdia i Ildiko Komlosi, Sarajevska filharmonija otvorila je novo poglavlje u svom postojanju i počela nastupati u inostranstvu.  

“Sarajevska filharmonija orkestar je koji je preživio dva rata i svaki put bio skoro u potpunosti devastiran, ali su ga zaposlenici uvijek dizali i stvarali ponovo, ne prihvatajući mogući gubitak jedinog profesionalnog orkestra u BiH. Najveća čarolija i najveći uspjeh Sarajevske filharmonije upravo su njeni članovi, ljudi koji stvaraju sezone i projekte dostojne bilo koje scene, a ima ih duplo manje zaposlenih nego u bilo kojem drugom orkestru u regiji, Evropi ili svijetu”, riječi su direktora Sarajevske filharmonije, Vedrana Tuce.

Osvježenje kulturne scene Sarajeva

Apetit javnosti za orkestarskim nastupima porastao je u posljednjih nekoliko godina, pokazalo je istraživanje jednog od najboljih britanskih orkestara. Ipak, Sarajevska filharmonija kao i mnogi drugi ansambli ovog tipa, sve učestalije susreću se s deficitom umjetnika na određenim instrumentima. 

“Dugo je ova profesija zapostavljana od onih kojima je jedina dužnost bila da o njoj vode računa. Nažalost, sada plaćamo ceh nebrige za kulturu i umjetnost. Muzički kadar stvara se i obrazuje dugo, zato je neminovno da ćemo imati problem u nedostatku kadrova još nekoliko decenija. Sada smo u situaciji da pojedine instrumentaliste moramo plaćati po svjetskim parametrima i najveći izazov će biti osigurati stabilne prihode za ovu kategoriju ljudi.”  

Bez obzira na sve strahote zbog kojih je bila prinuđena obustaviti rad, pretrpjeti velike materijalne štete i gubiti svoje ljude, jedno se nikada nije promijenilo – Sarajevska filharmonija uvijek je zvučala dobro.

Njen orkestar čine muzičari koji sviraju violine, viole, violončela, kontrabase, flaute, piccolo, oboe, engleski rog, klarinete, fagote, horne, trube, trombone, bas trombon, tubu, timpane, udaraljke, harfu i klavir. Svi oni zajedno napravili su i prvi studijski snimak bh. himne.  

“Sarajevska filharmonija zasigurno je pokazala koliko vrijedi i šta sve može. Pred nama su još neki projekti koji će osvježiti kulturnu scenu Sarajeva i BiH, a posebnu pažnju poklonit ćemo djeci i mlađoj populaciji. Stvarat ćemo sadržaje za našu mladost, ulažući tako u budućnost svih nas”, najavljuje direktor Vedran Tuce.