Zahvaljujući svojoj reputaciji – boemskom, ali i veoma živom noćnom životu, Pariz je još krajem XIX i početkom XX vijeka stekao laskav naziv “Grad svjetlosti”. Najpoznatiji svjetski slikari – čuveni impresionisti i postimpresionisti, koji su svoju inspiraciju crpli živeći i stvarajući na brdu Monmartr, i ludi noćni život u njegovom podnožju, najzaslužniji su za ono što je Pariz danas – turistički najposjećeniji grad na svijetu.
Mulen RuIako je Mulen Ruž (ili “Crveni mlin”), kabaretski teatar podno Monmartra, danas prilično daleko od vodviljskog pozorišta sa autentičnim kan-kan igračicama, za strance – naročito Amerikance, i dalje je obavezna stanica u obilasku grada.
Otvoren je 06.oktobra 1889. godine u četvrti Montmartre. Vlasnik Joseph Oller, prilikom otvorenja je izjavio : “Ovo je hram posvećen ženama, plesu i cancanu“.
Veliki broj slikara i umjetnika uopšte, koji su se smjestili u Parizu prije nekih stotinjak i više godina, doprinio je da grad postane – i ostane, prestolnica umjetnosti. Tako je još krajem XVIIIvijeka kraj obala rijeke Sene , u zdanju bivše palate francuskih kraljeva otvoren jedan od najvećih i najuticajnijih muzeja svijeta – Luvr. Da bi ga obišli cijelog, potrebno je (kako jeprocjenjeno) barem 8 mjeseci (palata je dužine čak 700 m!), te iz ovog razloga većinaposjetilaca najčešće izabere određeni umjetnički pravac ili period i time ograniči svoju posjetu na jedan dan. U Luvru možete vidjeti neke od najpoznatijih umjetničkih djela antičke Grčke, starog Egipta,ali i kasnijih – renesanse, baroka, rokokoa…
Sa druge strane Sene, na čuvenoj boemskoj obali Riv Goš (“Lijeva obala”), sa kafeima i restoranima, maltene tačno preko puta zdanja Luvra, nalazi se još jedan muzej koji ne bi trebalo propustiti – Muzej Orsej. Smješten u starom zdanju nekadašnje željezničke stanice Gare d’Orsay, sa visokim, staklenim krovom sfernog oblika, Muzej Orsej mjesto je jedne od najvećih i najvažnijih zbirki francuskih impresionista i postimpresionista na svijetu.
Posjeta Parizu ne bi bila kompletna ni bez obilaska Trijumfalne kapije , od koje se ulice grada šire zrakasto u svim smjerovima, kao i Ajfelovog tornja, najposjećenije čelične konstrukcije – sa tri nivoa, sagrađene povodom Svjetske izložbe održane u Parizu 1889. godine.
Desetak minuta pješice od Ajfelovog tornja, naići ćete na kompleks Les Invalides,po kojem je nazvan cijeli kvart u središtu Pariza. Za one Francuze koji intrigantnog vođu – cara Napoleona Bonapartu još uvijek vide kao najvećeg sina Francuske i bezmalo osvajača Evrope, ovo je jedno od obaveznih mjesta. Naime, u središtu kružnog zdanja, sa svakog od nivoa balkona koji ga okružuju, pruža se pogled na veleljepni sarkofag od crvenkastog, ružinog drveta, u kojem je sahranjen napoleon Bonaparta.
U plan posjete gradu, obavezno uvrstite i dvije najpoznatije crkve Pariza – arhitektonski interesantnu Sacre Coeur (“Sveto Srce”) iz druge polovine XIX vIJeka, na vrhu boemskog Mon Martra, kao i parišku katedralu Notre Dame de Paris (“Bogorodičina crkva”) iz XIV veka,smještenu na ostrvcu na rijeci Seni. Za ovu prelijepu, gotsku katedralu vezane su mnoge priče. Jedna od najpoznatijih je ona o grbavcu Kvazimodu, koji je kao beba ostavljen ispred kapije crkve, opisana u romanu Viktora Igoa. Odmah pored crkve, nalazi se jedna od najpoznatijih knjižara na svijetu “Shakespeare & CO”, danas u vlasništvu jednog naturalizovanog Amerikanca. Ne tako davno, važila je za mjesto sastanka intelektualaca koji su u nju svraćali na međusobno druženje, a danas je poznata po novim i polovnim knjigama na engleskom jeziku i mladim bekpekerima koji u njoj volontiraju.
Jedan od trgova u centru grada – Bastilja, danas je poznat po novoj zgradi Opere. Ipak, u istoriji je mnogo čuveniji po tome što je sa ovog mesta 1789. godine započela Francuska revolucija, kada je francuski narod provalio i zauzeo tadašnju tamnicu Bastilju.
Dvadesetak kilometara jugozapadno od Pariza, nalazi se vjerovatno najpoznatija francuska palata – Versaj. Sa ovog mesta državom su vladali poslednji francuski kraljevi – čuveni Lujevi, među kojima i “Kralj Sunce” (Louis XIV) – najdugovječniji evropski kralj, ali i poslednji Luj – XVI i njegova žena Marija Antoaneta (kasnije pogubljeni). Osim obilaska same palate, obiđite i njene geometrijski uređene francuske bašte, sa cvijetnim aranžmanima i fontanama, kao i šumarke, koje se protežu na površini od nekoliko kvadratnih kilometara, a koji su nekada služili i kao carska lovišta.
Iako sigurno ne spada u uobičajenu turističku ponudu, na listi posjete gradu našlo se i jedno staro groblje. Kao ono u italijanskoj Đenovi na primjer, i ovo na istoku Pariza – Cimitiere du Pere Lachaise, jedno je od najpoznatijih evropskih grobalja, na kojem su sahranjeni neki od najpoznatijih ljudi naše planete… Između ostalih: kompozitor Šopen, pisci: Balzak, Apoliner, Prust, Oskar Vajld, Molijer… slikari: Delakroa, Modiljani, Sera, Pisaro… muzičari kao što su Edit Pjaf i pevač grupe Doors – Džim Morison…
Na kraju, vratite se u centar Pariza, i možda u duštvu nekog vama posebnog, prošetajte ilisjedite na kafu, kroasan ili čuvene palačinke (crepes) u neku od tipičnih, pariških kafeterija, na grandioznim Jelisejskim poljima. Prelijepa, široka avenija, sa fantastičnim drvoredom divljih kestena, čini se bolje od svake pariške ulice odražava sav sjaj i pompeznost ovog predivnog grada.
Ivana Dukčević Budja, Furaj.ba
