Šetajući Vilsonovim šetalištem ili mu prilazeći sigurno ste opazili raskošan kompleks zgrada na Marijin-Dvoru koji podsjeća na bečke palače. Pa donekle ste upravu, te zgrade i jesu građene kao palače za oficire austrougarske vojske u Sarajevu. Čak su i zaštićene kao nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.
Prije dolaska Austro-Ugarske, na ovom mjestu nalazilo se naselje koje se zvalo Carina. No naseljenost ovog područja ne počinje sa Osmanlijama koje su tako ovaj dio grada zvale, već postoje i sačuvani arheološki dokazi o životu na ovom mjestu još od antičkog doba.
“Oficirski paviljoni u Sarajevu predstavljaju značajan primjer stambene gradnje u monumentalnoj kompoziciji slobodnostojećih palača iz austrougarskog perioda u Bosni i Hercegovini. Osim toga, to je najveća stambena cjelina izgrađena u duhu secesije s primjesama historicizma, koja ima veliku ambijentalnu vrijednost u sklopu centralnog gradskog kvarta Marijin Dvor”, naveli su iz Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika BiH u opisu odluke o proglašenju ovog kompleksa nacionalnom baštinom.
Izgrađeni su u periodu između 1909. i 1914. godine, nedugo nakon izgradnje zgrade Zemaljskog muzeja u periodu između 1908. i 1913. godine po projektu Karla Paržika. Pretpostavlja se da je autor urbanističkog rješenja i projektant pojedinih objekata arhitekt Rudolf Tonnies.
Prije izgradnje stambenog kompleksa, isti ti austrougarski oficiri zasadili su lipe na Vilsonovom šetalištu (1905), tada Kalajevoj promenadi, zbog kojih im se i danas zahvaljujemo.
Poznato je da su austrougarski oficiri živjeli u ovim paviljonima do kraja Prvog svjetskog rata, kada se u ovaj stambeni kompleks useljavaju vojnici tadašnje Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.
U kompleksu koji i danas očarava ljepotom i prirodnim okruženjem nekada je postojala fontana, ali je srušena za potrebe nove zgrade.
Oni koji su bili sretni da ih dopadne život u ovim “palačama” interno se zovu “Paviljonci” i svakog augusta se okupljaju na tradicionalnim susretima kako bi se družili i prisjetili zajedničkog života u paviljonima.
Fotografije: Furaj.ba
